Van 1 – 11 april 2019 reisden we met een groep van 20 personen door Israël. Het programma bevatte hele mooie en ook bijzondere onderdelen. Voor diegenen die al vaker in Israël waren geweest en toch nieuwe plaatsen wilden bezoeken, was dit de aangewezen reis. We hebben veel van de natuur gezien. De maand maart was er ruim voldoende regen gevallen om het land groen en fris te maken. Al die bloemen! Geweldig. Vanuit de bus hadden we daar prachtig zicht op.
In het noorden van het land zijn de mooie krijtrotsen: Rosh Hanikra. Een belevenis om die te bezoeken. Je kunt de kustlijn van Israël langskijken in zuidelijke richting. De golven bruisen en slaan tegen de witte rotsen. Ook het watergeweld in de rotsen is indrukwekkend. Een komen en gaan van water en van golven.
Iets zuidelijker ligt de stad Akko: daar hebben onder de citadel en gevangenis van Akko archeologische opgravingen plaats gevonden: een deel van de oudere stad van de kruisvaarders is blootgelegd. Deze opgravingen, mooie zalen met gewelven en de prachtige hof (Court yard) waren zeer de moeite waard.
Safed, een oude stad die gelegen is op 900 meter boven zeeniveau, is het centrum van de kabbala. We bezochten twee synagogen, elk met zijn eigen typische sfeer en kleur: de synagoge van Yitzhak Abuhav en de Asjkenazische synagoge. Het stadje zelf maakt indruk vanwege de hemelsblauw geschilderde muren in de steegjes en straatjes. Het blauw verwijst naar de blauwe draad (Numeri 15 : 38) die verwerkt wordt in de gebedskwasten van de joden. Na afloop was er tijd om door de straatjes te lopen: de winkeltjes met kunst en mooie voorwerpen waren een lust voor het oog: prachtige ansichtkaarten, sieraden, aardewerken granaatappels, levensboompjes maar ook judaïca zoals mezoeza’s vroegen er om gekocht te worden. En wat doe je als je even op de bus moet wachten? Een beker heerlijk granaatappelsap drinken.
Miskav Am is een kibbutz in het noorden van Israël nabij Kirjat Shemoena. Vandaar heb je uitzicht op Libanon en: op de muur die gebouwd is op de grens tussen de beide landen. Bizar om te zien. Joseph vertelde ons er over. Op de ene plek wordt het gewas geteeld door de Israeli’s en een paar meter verder: tja, daar kan je niet komen vanwege de betonnen muur. De bouw van de muur was nodig omdat de vijandelijkheden vanuit Libanon steeds meer toenamen. Toch voelen de bewoners van Miskav Am zich veilig: mocht er dreiging zijn, dan is één oproep naar het Israëlische leger genoeg om die binnen enkele minuten ter plekke te krijgen.
We waren veel in de natuur, lekker buiten. Eén van de plekken die we bezochten in het noorden van het land was Mount Bental: vanaf een hoogte van 1170 meter boven zeeniveau hadden we een riant uitzicht over de Golanhoogvlakte en Syrie en, westelijk: de prachtige Hermon. Deze had een schitterende, dikke, witte sneeuwkap. Het had immers goed geregend in de voorgaande weken! Het was adembenemend mooi. Deze plek wordt niet alleen bezocht door buitenlandse toeristen: ook scholieren en jongelui, die zich voorbereiden op dienstjaren in het Israëlische leger, komen hier naar toe.
Ook in het noorden ligt het natuurgebied Tel Dan. (Jozua 19: 47b) We hebben daar een prachtige wandeling gemaakt tussen de weelderige flora door, de bomen dik in het gebladerte en langs en over de bruisende rivier de Dan. Koel, schaduwrijk, fris. Echt een heel mooie plek!
Trouwens: als het om natuur gaat: de moeite van het vermelden waard is ook Neot Kedumim: het reservaat waar Bijbelse planten, bomen, struiken zijn aangeplant. Neot Kedumim ligt tussen Jeruzalem en Tel Aviv. We bezochten dit wat later in de week. Onze gids Patrick wist bij elke plant of boom op humoristische wijze een verhaal te vertellen, uiteraard uit de Bijbel: je gaat door de uitleg van eigenschappen of kenmerken van het gewas een Bijbelse gebeurtenis beter begrijpen. Hij had wat mij betreft wel langer door mogen gaan! Patrick zette ons ook aan het werk: we maakten van hysop en andere gedroogde kruiden onze eigen Zahatar. En Patrick zette ons nog een keer aan het werk: we hebben ieder een boompje geplant! Achter een grote mimosaboom staan nu dapper rechtop een twintigtal jonge stammetje, twijgen zou je eerder zeggen. We kunnen ze niet elke week water komen geven, maar we hebben hoop dat zij in deze goede bodem gaan wortelen en groeien.
Uiteraard bezochten we ook Jeruzalem. Heerlijk om daar weer te zijn. We waren op vrijdagavond bij de Kotel: de sabbath werd met vreugde, zang en dans ingeluid! Je wordt uitgenodigd in de kring mee te dansen. Dat voelt zo goed, zo verwelkomend! De blijdschap spat er van af en blijft je lang bij. Met een lach op het gezicht gingen we weer naar het hotel. Op de vrije zondag trokken we er in tweetallen of kleine groepjes op uit. Gelegenheid om Yad Vashem te bezoeken. Of om door de straatjes van de oude stad wandelen in alle rust – als de hoeveelheid mensen dat toe laat – is genieten. Koffie drinken in de Austrian Hospice, zitten op de treden bij de Damascus poort, nog een keer naar de Kotel, te voet naar de Montefiori-molen… En dat alles in je eigen tempo. Tijdens de dienst in de King of kings-gemeente aan de Jaffastraat deden we dapper mee met het zingen van (enkele) liederen in het Hebreeuws. Verder genoten we van een treffende preek en veel vriendelijkheid.
Het was een indrukwekkende reis. Ik heb nog niet eens genoemd: ons bezoek aan Mount Herzl, de begraafplaats van gesneuvelde soldaten, Israëlische leiders en slachtoffers van terreuraanslagen. Om stil van te worden. Ook iets om tot je door te laten dringen: de opgravingen van de plek: city of David. We deden mee met het doorzoeken van materialen (steentjes, gruis, zand) dat daar was weggehaald: het zeefproject. We zochten naar archeologisch interessante deeltjes. Zo vonden zij scherven uit de tijd van 1000 jaar voor Christus! Verder nog: met de bus stapvoets door de orthodoxe joodse wijk van Jeruzalem, bekijken van de Menorah voor de Knesset, rondlopen op het terrein van de synagoge van Magdala. Te veel om op te noemen. Het was werkelijk een reis om nooit meer te vergeten.
